Sunday 9 December 2007

Languedoc Roussillion

Croesi'r dwr o Folkstone i Callais ar yr Eurotunnel. Rhyfeddol o gyflym a di drafferth - er ei bod yn eithaf pell i yrru o Ogledd Cymru i Folkstone.

Yna gyrru'n syth o Callais i Lille, dinas sydd heb fod ymhell o'r arfordir gyda gwlad Belg. O edrych o gwmpas y ddinas daw'n amlwg yn syth bod ethos Fflemeg iddi, gyda thu blaen siopau ac adeiladau cyhoeddus wedi eu cynllunio mewn arddull Fflemeg -yn arbennig felly yr hen adeiladau. Roedd rhyw olwg digon gwahanol ar y trigolion hefyd o gymharu a De neu Orllewin Ffrainc - crwyn golau a gwalltiau golau iawn yn gyffredin.



Dranoeth gyrru ar draws y wlad fawr yma i'r pentref y byddwn yn aros yno am wythnos - L'Estargelle. Mae Estagel yn y Gatalonia Ffrangeg, ond yn agos at y ffin gyda L'adoc.



Estagel

Pentref Ffrengig digon cyffredin ydi Estagel - hen adeiladau yn bennaf, eglwys hynafol yng nghanol y pentref gyda chloch sy'n canu pob chwarter awr, dwy siop fara, cigydd, ychydig o fariau a thai bwyta, siop gwerthu cynyrch lleol - cawsydd, pates ac ati, siop win, archfarchnad fechan, a stondinau ar ochr y ffordd sy'n gwerthu pysgod, ffrwythau, llysiau ac ati.

Mae pob amser yn syndod i rhywun o Gymru sydd wedi arfer at bentrefi heb siop nag yn wir unrhyw sefydliad arall bod cymaint mewn pentrefi Ffrangeg, gyda hyd yn oed y pentrefi lleiaf efo bar a siop fara.

Wedyn ymweld a phentref mawr / tref fechan Tautavel. Eto er nad ydi'r lle yn fawr iawn mae digon o lefydd gwerthu yno - yn arbennig felly caves a llefydd bwyta. Nid yw'r siopau gwin yn syndod mawr gan fod y dref wedi ei hamgylchynu gan filoedd o aceri o winllanoedd. Mae masnachu gwin yn gonglfaen i'r economi yma.







Ceir amgueddfa fechan ond digon trawiadol. Ymddengys i beth o weddillion dynol hynaf y byd gael eu darganfod yno, ac mae'r amgueddfa yn gwneud y mwyaf o'r ychydig esgyrn a chreiriau hynny.






Dranoeth ymweld a phrif dref Catalonia Ffrangeg - Perpignon. Mae'r dref yn ddiddorol am sawl rheswm - gan gynnwys cefndir ethnig ei thrigolion. Ceir llawer o fewnfudwyr o'r byd Moslemaidd yno. Ond ceir llawer o bobl eraill hefyd - gan gynnwys ffoadduriaid o'r ochr Sbaeneg o Gatalonia yn dilyn rhyfel cartref y wlad honno, a phobl wyn oedd wedi setlo yn Algeria yn y blynyddoedd cyn iddi ennill ei rhyddid - ond oedd yn gorfod ffoi wedi hynny. Mae'n debyg gen i bod yr hanes cymysg hwn ymhlith y rhesymau pam bod y ddinas bach, boblog, boeth yma ymhlith y lleoedd lle mae pleidlais Front Nationale Le Penn gyda'r cryfaf yn Ffrainc.



Yn gyffredin a llawer o hen drefi Ffrainc sydd wedi eu lleoli yn agos at hen ffiniau gwleidyddol ceir castell sylweddol ynao. Ceir hefyd dwr sy'n rhan o furiau dref. Mae'r twr bellach wedi ei droi'n amgueddfa. Ceir arddangosfeydd amrywiol sy'n ymwneud a hanes ardal Perpignon yn bennaf - celfi, offer, arteffactau crefyddol ac ati. Un o'r arddangosfeydd mwyaf trawiadol efallai yw un yn ymwneud a chriw o bobl ifanc aeth i Alsasce Lorraine ac ennill cystadleuaeth dawnsio, ond a laddwyd mewn damwain bws ar y ffordd adref.






Dranoeth gyrru trwy wlad y Cathars yn Languedoc. Daeth cyfnod y Cathars yn Ne Ewrop i ben mewn storm o dywallt gwaed gyda'r gwaethaf yn hanes Ewrop (ac mae cryn gystadleuaeth yma). Roedd y rhesymeg y tu ol i'r groesgad yma'n gymhleth, ac yn gyfuniad o ymysodiad gan dywysogion y Gogledd o dan arweinyddiaeth Simon de Montford ar rai'r De am resymau traddodiadol (concwest) ynghyd ag ymysodiad gan Babyddiaeth yn erbyn heresi crefyddol oedd mewn gwirionedd yn adlewyrchu hen, hen hollt deallusol a chrefyddol yn y byd Cristnogol. Hollt oedd yn mynd yn ol at ddyddiau cynnar Cristnogaeth a'r traddodiad Gnostaidd.

Roedd gan dywysogion y De gadwyn o geiri wedi eu hadeiladu yn uchel ym mynyddoedd y Pyrenees. Caer felly oedd Puilaurens - ac o edrych ar ei maint a'i lleoliad yn nannedd y graig mae'n hawdd gweld pam bod y ceiri hyn yn ymylu at fod yn anorchfygol.





Edrych i lawr ar y byd o Puilaurens.



Beth bynnag am gryfder y ceiri, ofer fu'r ymdrech i achub y Catariaid yn y diwedd, a chafodd y ffydd Cataraidd ei ddiddymu'n llwyr.

Aros yn Alet-les-Bains am sbel ar y ffordd yn ol - pentref hynafol gyda gweddillion abaty ac eglwys yn ogystal a nifer o adeiladau canoloesol mewn cyflwr arbennig o dda.





Ar y ffordd yn ol i Estagel mynd trwy dwnel a dyllwyd gan offeiriad gyda morthwyl a chyn tros gyfnod o flynyddoedd maith. O weld y dysteb anhygoel yma i ddycnwch a phenderfyniad, ymddengys i Napoleon wneud sylw bod yr creadur wedi ei wastraffu ar yr offeiriadaeth. Touche.

Drannoeth croesi'r ffin gyda Sbaen, a mynd i dref sydd wedi ei thrafod yn y blog hwn o'r blaen Figueres. Wele mwy o luniau o Amgueddfa
Dali:



.

Y diwrnod wedyn mynd i Collioure ar ddiwrnod yr wyl flynyddol, tref a gwyl sydd wedi eu trafod yma yn gynharach. Hwyrach mai nodwedd hynotaf yr wyl ydi'r sioe dan gwyllt ar ddiwedd y noson. Bydd miloedd ar filoedd o bobl yn ymgynyll i'w gweld - ceir pobl ym mhob man, ar y strydoedd, ar falconis y tai, ar y creigiau ac ar y traeth. Yn wir mae cymaint o bobl ar y traeth, nad oes prin le i symud yno.









Dranoeth croesi'r ffin unwaith eto i'r rhan Sbaeneg o Gatalonia a mynd i Gerona y tro hwn. Ar y ffordd yn ol aros am ychydig yn ???. Mae'r lle yn ganolfan cerameg eithriadol, gyda dwsinau o siopau cerameg - rhai ohonynt yn enfawr o ran maint ar hyd y brif stryd.





Ar y diwrnod olaf cyn gadael am y Dordogne mynd am dro i Gorges D'Arago - afon yng nghanol gwinllanoedd lle bydd llawer o bobl yn ymgynyll i nofio. Bydd Ffrancwyr yn aml yn osgoi traethau yn ystod yr haf oherwydd y prysurdeb ac yn nofio mewn llynoedd neu afonydd ymhell o'r mor. Mae'r fan hyn yn esiampl digon dymunol o hyn.

No comments: